Τα χρήσιμα ζιζάνια

Τα χρήσιμα ζιζάνια

Η χρησιμότητα των ζιζανίων στο χωράφι

Τα άγρια αυτοφυή φυτά όσο ανεπιθύμητα και αν είναι, δεν αναπτύσσονται ποτέ τυχαία. Η εξαιρετική τους αντοχή, ακόμη και απέναντι στην προσπάθεια του ανθρώπου να τα εξοντώσει, οφείλεται στην άριστη προσαρμογή τους σε κάποιες ειδικές συνθήκες (σύσταση εδάφους, υγρασία κ.λ.π). Αφού λοιπόν υπάρχει πάντα μια τέτοια συσχέτιση ενός είδους με κάποιες συνθήκες, μπορούμε να αντλήσουμε πληροφορίες από αυτά.
Για παράδειγμα, ένα ζιζάνιο, όπως το ξινοτρίφυλλο (Oxalis spp.) μας υποδεικνύει ότι το έδαφος έχει έλλειψη ασβεστίου και μας βοηθάει να το διορθώσουμε.

Τα ζιζάνια, ιδιαίτερα στις δενδρώδεις και πολυετείς καλλιέργειες όπως η ελιά ή το αμπέλι, δεν είναι πάντοτε ανεπιθύμητα. Υπάρχουν περιπτώσεις που η παρουσία τους μας είναι χρήσιμη, αρκεί να είναι κάτω από διαρκεί έλεγχο, ώστε να ωφελούν χωρίς να βλάπτουν ή καλύτερα το όφελος να είναι μεγαλύτερο από τη ζημιά που προκαλούν. Έτσι η παρουσία για παράδειγμα, ενός χαμηλού ζιζανιοτάπητα σε ελαιώνες που βρίσκονται σε επικλινή εδάφη, εμποδίζει τη διάβρωση, την απομάκρυνση δηλαδή του γόνιμου επιφανειακού εδάφους με τις βροχές.

Νεότερες έρευνες από τις Η.Π.Α. – Καλιφόρνια (Altieri et al,1986) που εξετάζουν τη σχέση των ζιζανίων με τα βλαβερά έντομα, καταγράφουν μεγάλο αριθμό περιπτώσεων, όπου τα ζιζάνια, αναπτυσσόμενα υπό έλεγχο π.χ. στα όρια του κτήματος φιλοξενούν ωφέλιμα έντομα (παράσιτα και αρπακτικά των επιζήμιων ειδών στην παραγωγή).

Στην καλλιέργεια της μηλιάς η Phacelia sp. βοηθάει τη βιολογική καταπολέμηση της ψώρας του San Jose (φιλοξένει το Aphelinus mali παράσιτο υμενόπτερο).

Τα χρήσιμα ζιζάνια

Στην λαχανοκαλλιέργεια τα Chenopodium sp. συμβάλλουν στην καταπολέμηση της μελίγκρας (φιλοξενούν τη Chrysopa carnea, αρπακτικό νευρόπτερο).

Τα χρήσιμα ζιζάνια

Στο αμπέλι, το Sorghum halepense (βέλιουρας-johnsongrass) φιλοξενεί το Metaseilus, άκαρι αρπακτικό που ελέγχει τα φυτοφάγα ακάρεα (Tetranychus sp. κ.λ.π.).

Τα χρήσιμα ζιζάνια

Ίσως δεν είναι σε πολλούς ακόμη γνωστό ότι ο καθηγητής Ισαακίδης, ήδη από το 1950 διαπίστωνε τον ευνοιικό ρόλο του φυτού Inula sp. (ακονυζά – Compositae) στο βιολογικό έλεγχο του δάκου. Πρότεινε μάλιστα ευνοική μεταχείριση αυτού του πολύτιμου "φυτικού σύμμαχου" από τους ελαιοκαλλιεργητές.

Τα χρήσιμα ζιζάνια

Όμως η "χρησιμότητα των ζιζάνιων" δεν σταματά εδώ. Εκτός από τη φιλοξενία που προσφέρουν σε πολλά είδη αρπακτικών και παρασίτων πολλά ζιζάνια προσφέρονται και για την παρασκευή εκχυλισμάτων τα οποία χρησιμοποιούνται για την αναζωογόνηση των καλλιεργούμενων φυτών αλλά και σαν φαρμακευτικά για την φυτοπροστασία τους.

Πηγή:ΤΕΙ Κρήτης-Σχολή Τεχνολογίας Γεωπονίας

Διαβάστε ακόμη:Τα άγρια φαγώσιμα χόρτα της Ελλάδας

9 σχόλια:

  1. Πολύ ωραίο άρθρο! Μήπως θα μπορούσατε να επεκταθείτε λίγο παραπάνω στο θέμα;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Ανώνυμος10/3/12, 9:03 μ.μ.

    Θα μου επιτρέψετε να διαφωνήσω μαζί
    σας ως προς το ξινοτρίφυλλο. Αποτελεί
    τεράστια πληγή για τη βιοποικιλότητα της περιοχής που εγκαθίσταται καθώς εξαφανίζει όλα τα βρώσιμα χόρτα αλλά και κάθε άλλο φυτό. Υπάρχει τρόπος να ελεγχθεί?

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Ανώνυμος15/3/12, 7:34 μ.μ.

    Εχω βρει αυτο για τους "ξενιστες" κι εχει ενδιαφερον...
    "Οξαλίδα ή Ξινοτρίφυλλο ή Ξυνήθρα (Οxalis pes-caprae-κίτρινα άνθη, Οxalis corymbosa-ρόζ άνθη, Oxalis corniculata). Είναι φυτό-εισβολέας προερχόμενος από τη Νότια Αφρική ( περιοχή του Ακρωτηρίου της Καλής Ελπίδας). Είναι ένα φυτό που μοιάζει με τα τριφύλλια, όμως δεν έχει καμία σχέση ούτε με τριφύλλια, ούτε με μηδικές (Alpha-alpha), ούτε και με μελίλωτους (Melilotus officinalis), αφού ανήκει σε διαφορετική οικογένεια. Η εισαγωγή του στην Ευρώπη διαπιστώθηκε από τη Μάλτα το 1806. Από τότε σταδιακά επεκτάθηκε και στην Ελλάδα. Πολλοί διατείνονται ότι τα σπόρια του μεταφέρονται με την κόκκινη βροχή-λάσπη που προέρχεται από την Αφρική. Θα το βρούμε ανθισμένο από το Δεκέμβρη μέχρι το Μάη. Σήμερα το φυτό αυτό έχει κατακυριεύσει τους ελαιώνες και τους αμπελώνες της Κρήτης, της Αττικής, της Βοιωτίας, της Πελοποννήσου, των Δωδεκανήσων και των Κυκλάδων, αλλά και σε άγονες περιοχές με αρκετή υγρασία. Συνεχίζει την επέκτασή του προς βορρά προτιμώντας βαθιά και δροσερά εδάφη. Η αντοχή του οφείλεται στα πολλά βολβίδια που έχει στο ριζικό του σύστημα, οπότε είναι δύσκολο να ξεριζωθεί και εύκολο να επεκταθεί με νέους βλαστούς από τα βολβίδια. Θεωρείται εντελώς άχρηστο φυτό, που δεν το καταδέχονται ούτε τα κατσίκια..."

    Για περισσοτερα που ζητησε ο Αντωνης, εδω:
    http://envifriends.blogspot.com/2012/02/blog-post_20.html

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Συμφωνώ ότι η ξινήθρα χρειάζεται μεγάλη προσοχή, καλύτερα να τη κόβουμε πριν αρχίσει να ανθίζει και εξαπλώνεται στο χωράφι μας, έχω ήδη γράψει εδώ σχετικά:

    http://www.ftiaxno.gr/2008/03/blog-post_17.html

    Ξινήθρα- Oxalys acetosella/ Oxalys pes‐caprae (ξινήθρα με διπλά άνθη)
    Άλλες ονομασίες: Οξαλίδα
    Οικογένεια: Oxalidaceae
    Τη ξινήθρα τη συναντάμε παντού, γιατί εξαπλώνεται πολύ εύκολα και μπορεί να γίνει ενοχλητικό ζιζάνιο. Περιέχει καλιούχο οξαλικό άλας και μπορεί να αποβεί δηλητηριώδης αν φαγωθεί σε μεγάλη ποσότητα. Χρησιμοποιείτε σε σούπες, σάλτσες και χορτόπιτες σε μικρές ποσότητες, για να δώσει ξινή γεύση.
    Χρειάζεται μεγάλη προσοχή να μην επεκταθεί στο χωράφι σας γιατί εξαπλώνεται γρήγορα παντού, εξαφανίζοντας τα άλλα φυτά.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Θεόδωρε συγχαρητήρια για την υπέροχη ιστοσελίδα σου.
    Έχω ένα μικρό χώρο που έχω φυτέψει διάφορα δέντρα περίπου 300 τ.μ και έχω παρατηρήσει πως είναι γεμάτο με αυτό το ζιζάνιο το ξινοτρίφυλλο (Oxalis spp.) και όπως λες σημαίνει πως υπάρχει έλλειψη ασβεστίου στο χωράφι, τι πρέπει να κάνω για να αντιμετωπίσω αυτό το θέμα? τι με συμβουλεύεις?

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Εμένα πάλι επιτρέψτε μου να διαφωνήσω με τον ανώνυμο. Η οξαλίδα, στην Κρήτη τουλάχιστον είναι ένα απο τα ζιζάνια τα οποία θεωρούμε για τους αμπελώνες και τους ελαιώνες μας ευλογία και κάνουμε ότι μπορούμε για να ενισχύουμε την παρουσία της. Δεν ειναι ζημιογόνο ζιζάνιο, αντίθετα, δημιουργεί ένα φυσικό χλοοτάπητα που συγκρατεί τα νερά της βροχής και προστατεύει το έδαφος απο τη διάβρωση, δεν συναγωνίζεται τα φυτά παρά μόνο άλλα βλαβερά ζιζάνια περιορίζοντας δραστικά την εξάπλωσή τους και στο τέλος ξεραίνεται χωρίς να αφήνει υπολλείματα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Συμφωνώ απόλυτα με τον inthe και να προσθέσω ότι μπορεί να γίνει ζωοτροφή όταν θα αποξηρανθεί. Επίσης η Αιγιάλη ή το Οξαλίς κρύβει ένα τρομερό όπλο συμμαχικό για τη μελισσοκομία. Είναι το μοναδικό φυτό μέχρι στιγμής το οποίο περιέχει το οξαλικό οξύ το οποίο όταν χρισημοποιηθεί σωστά κατά της βαρρόας των μελισσών τα αποτελέσματα της επιτυχίας φτάνουν ακόμα και το 100% της θεραπείας χωρίς να αφήνει ίχνη υπολειμματικότητας στο αγαπημένο μας μέλι και πάνω από όλα είναι φυσικό. Ουσιαστικά καταστρέφει την οισοφάγο της Βαρρόας με αποτέλεσμα να μη μπορεί να τραφεί και να ψοφάει από ασιτία. Άρα ωφέλιμο είδος φυτού.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Μου φαίνεται ότι θα αρχίσω να την συμπαθώ.... προς το παρόν την ξεπατωνω με μανίας και την βάζω σε νερό που μετά από ένα διάστημα ποτίζω με αυτό τα φυτά μου....δεν μπορεί.... κάτι καλό θα παίρνουν....

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. φυσικά και προσφέρει στο έδαφος και βασικά το οξαλικό οξύ στην καθαρή του μορφή ενισχύει τις περισταλτικές κινήσεις του εντέρου, βρασμένο αλλάζει μορφή, γίνεται ανόργανο και δημιουργεί πέτρες, όπως και το σπανάκι και το λάπατο

      Διαγραφή

Σχόλια που δεν είναι σχετικά και δεν αποσκοπούν σε σοβαρή συζήτηση του συγκεκριμένου θέματος θα διαγράφονται. Παρακαλώ να γράφεται κόσμια και με Ελληνικούς χαρακτήρες.
Η ευθύνη των σχολίων ανήκει αποκλειστικά και μόνο στους σχολιαστές.

Σπόροι και φύτεμα