Αγκινάρα: σπορά φύτεμα καλλιέργεια

Αγκινάρα σπορά φύτεμα καλλιέργεια

Πως γίνετε η καλλιέργεια ήμερης αγκινάρας

Η αγκινάρα είναι εντυπωσιακή! Για τη γεύση της μπορούμε να συζητήσουμε, αλλά για την εμφάνιση, όχι. Μπορεί να «σταθεί» με επιτυχία τόσο στον «καλλωπιστικό» τομέα ενός κήπου όσο και στο λαχανόκηπο. Δεν έχει σημασία το ότι η αγκινάρα είναι λαχανικό, με τέτοια λουλούδια μπορεί να συμμετέχει και σε κήπο με καλλωπιστικά.

Εξάλλου, αντίθετα με τα περισσότερα λαχανικά, είναι πολυετές φυτό. Ανθίζει όμως και παράγει καρπούς και σπόρους από το πρώτο έτος της ζωής του. Το εδώδιμο τμήμα της αγκινάρας είναι οι ανθοκεφαλές, τα λουλούδια της• δηλαδή τα οποία τα συγκομίζουμε πολύ πριν ωριμάσουν.
Πρόκειται για μεσογειακό φυτό και εκτός από τις καλλιεργούμενες ποικιλίες υπάρχει και η «άγρια» αγκινάρα, Cynara cardunculus, που έχει όμορφα γκρι, μεγάλα φύλλα και είναι ιδιαίτερα νόστιμη.

Πως καλλιεργείτε η αγκινάρα
Ειδικά για την αγκινάρα θα σταθούμε λίγο στον τρόπο που αναπτύσσεται, επειδή αυτή η γνώση θα σας βοηθήσει να καταλάβετε καλύτερα τις ανάγκες της και τον τρόπο πολλαπλασιασμού της.

Αρχικά το φυτό αναπτύσσεται βλαστικά. Ο σχηματισμός των πρώτων 6-10 φύλλων καθώς και η έκθεση του φυτού σε χαμηλές θερμοκρασίες δίνουν το έναυσμα για τη δημιουργία της πρώτης εδώδιμης ανθοκεφαλής στην κορυφή του κοντού κεντρικού βλαστού. Αφού σχηματιστεί αυτή η πρώτη ανθοκεφαλή, ο βλαστός διακλαδίζεται και στην κορυφή καθεμιάς από τις διακλαδώσεις αυτές σχηματίζονται νέες ανθοκεφαλές, μικρότερες όμως σε μέγεθος από την αρχική. Συνήθως, οι ανθοκεφαλές που σχηματίζονται είναι 5-10, οπότε το συνολικό ύψος του φυτού φτάνει τα 1 -2 μ. Αν το φυτό αφεθεί να αναπτυχθεί ελεύθερα, οι ανθοκεφαλές ωριμάζουν, καρπίζουν και σποροποιούν.

Το καλοκαίρι το υπέργειο μέρος του φυτού ξεραίνεται, αλλά το υπόγειο παραμένει ζωντανό. Συγκεκριμένα, στη βάση του κεντρικού βλαστού, κάτω από την επιφάνεια του εδάφους, υπάρχουν 10-20 βλαστοφόροι οφθαλμοί που βρίσκονται σε λήθαργο. Με τις πρώτες βροχές του φθινοπώρου αρκετοί απ'αυτούς βγαίνουν από το λήθαργο και δίνουν ο καθένας από ένα νεαρό βλαστό (παραφυάδα). Οι παραφυάδες αυτές δημιουργούν νέα φυτά αγκινάρας κ.ο.κ.

Τα τρία στάδια της ανάπτυξης της ανθοκεφαλής της αγκινάρας από πάνω προς τα κάτω:

Αγκινάρα σπορά φύτεμα καλλιέργεια
ανώριμη και κατάλληλη για συγκομιδή

Αγκινάρα σπορά φύτεμα καλλιέργεια
σε φάση πλήρους άνθησης

Αγκινάρα σπορά φύτεμα καλλιέργεια
υπερώριμη

Απαιτήσεις της καλλιέργειας της αγκινάρας
Οι αγκινάρες ευδοκιμούν σε περιοχές με μέτριες θερμοκρασίες και ήπιο χειμώνα, αφού δεν είναι καθόλου ανθεκτικές στον παγετό. Οι κατάλληλες θερμοκρασίες για την ανάπτυξη τρυφερών ανθοκεφαλών είναι 15-20 °C. Σε μεγαλύτερες θερμοκρασίες αυτές αναπτύσσονται γρήγορα και σκληραίνουν, οπότε χάνουν τη νοστιμιά τους, ενώ σε χαμηλότερες νεκρώνονται και μαυρίζουν.
Η αγκινάρα έχει βαθύ ριζικό σύστημα το οποίο αναπτύσσεται ανεμπόδιστα κυρίως σε εδάφη αμμοπηλώδη ή αργιλοπηλώδη, γόνιμα και με καλή στράγγιση. Η προσθήκη καλά χωνεμένης κοπριάς ωφελεί πολύ την ανάπτυξη των φυτών.

Σπορά - Φύτευση Αγκινάρας

Για να ξεκινήσετε την καλλιέργεια της αγκινάρας εύκολα, θα χρειαστεί να βρείτε ένα παλιότερο φυτό απ'το οποίο θα πάρετε τα νέα φυτά σας. Διαφορετικά, μπορείτε να αγοράσετε μερικά από κάποιο κέντρο κήπου ή, τέλος, να σπείρετε λίγους σπόρους. Η συνέχεια της καλλιέργειας τα επόμενα χρόνια θα γίνει αναπαράγοντας τα φυτά που ήδη έχετε.
Το ξεκίνημα της καλλιέργειας γίνεται φυτεύοντας τις νεαρές αγκινάρες στις μόνιμες θέσεις τους σε γραμμές που απέχουν μεταξύ τους 1,20-1,60 μ. με αποστάσεις επάνω στη γραμμή 80-100 εκ.

Η ανανέωση της καλλιέργειας τις επόμενες χρονιές γίνεται με δύο τρόπους:

  1. Με ξηρόφυτα
    Τα φυτά της προηγούμενης σεζόν ποτίζονται κατά τον Αύγουστο για να σπάσει ο λήθαργος των βλαστοφόρων οφθαλμών της βάσης. Κατόπιν εκριζώνονται και η ρίζα τους κόβεται σε κομμάτια κατά τέτοιο τρόπο ώστε κάθε κομμάτι να περιλαμβάνει τμήμα της σαρκώδους ρίζας μαζί με μερικούς βλαστοφόρους οφθαλμούς.
    Καθένα από αυτά τα κομμάτια αποτελεί ένα ξηρόφυτο. Τα ξηρόφυτα διατηρούνται σε υγρή άμμο για λίγες ημέρες, ώστε να αρχίσει η εκβλάστηση των βλαστοφόρων οφθαλμών της βάσης. Αμέσως μετά, δηλαδή εντός του Σεπτεμβρίου, φυτεύονται στη μόνιμη θέση τους σε βάθος 15 εκ. και αποτελούν πλέον τα νέα φυτά σας.
  2. Με παραφυάδες
    Και πάλι ξεκινάμε ποτίζοντας τα φυτά της προηγούμενης χρονιάς κατά τον Αύγουστο για να σπάσει ο λήθαργος των βλαστοφόρων οφθαλμών της βάσης. Στη συνέχεια όμως οι οφθαλμοί αφήνονται να εκβλαστήσουν και να δώσουν τις παραφυάδες. Μόλις αυτές αποκτήσουν 3-5 φύλλα, γεγονός που συμβαίνει συνήθως κατά τον Οκτώβριο-Νοέμβριο, αποκόπτονται προσεκτικά από το παλιό φυτό μαζί με τη δική τους νέα θυσανώδη ρίζα καθώς και με τμήμα της σαρκώδους ρίζας του παλιού φυτού. Οι παραφυάδες φυτεύονται αμέσως στη νέα μόνιμη θέση τους.

Πρέπει να έχετε υπόψη σας ότι την πρώτη χρονιά μετά την εγκατάσταση των νέων φυτών η παραγωγή ανθοκεφαλών είναι περιορισμένη.
Οα θέλαμε εδώ να τονίσουμε πως οι δύο προαναφερθείσες μέθοδοι αναπαραγωγής είναι παραδοσιακές και δε χρησιμοποιούνται πλέον στην παραγωγική γεωργία. Εσείς εφαρμόστε τες, αν έχετε μεράκι και διάθεση, αλλιώς μπορείτε απλά να αγοράζετε νέα φυτά κάθε χρόνο.

Φροντίδες
Η αγκινάρα είναι απαιτητική, γι' αυτό προσθέστε στο χώμα γύρω απ' τα φυτά οργανικά λιπάσματα κάθε άνοιξη και βοηθήστε την με λίγο πλήρες λίπασμα στις αρχές του φθινοπώρου. Τα ποτίσματα θα πρέπει να είναι τακτικά, χωρίς όμως υπερβολές.

Μετά τη συγκομιδή και της τελευταίας ανθοκεφαλής από ένα φυτό (περίπου κατά το Μάιο), κόβετε όλο το υπέργειο μέρος του φυτού στο επίπεδο του εδάφους και αφήνετε το υπόγειο να περάσει τη θερμή περίοδο σε κατάσταση λήθαργου. Όταν αυτό αφυπνισθεί το φθινόπωρο, οι οφθαλμοί της βάσης θα δώσουν πολλούς βλαστούς. Εσείς θα τους αφήσετε να αναπτυχτούν λίγο και μετά θα αφαιρέσετε τους περισσότερους αφήνοντας να αναπτυχθούν τελικά μόνο τρεις.
Αν δεν ανανεώνετε κάθε φθινόπωρο τα φυτά σας, θα χρειαστεί οπωσδήποτε να το κάνετε μετά από 5-6 χρόνια. Η γήρανσή τους μειώνει σημαντικά την παραγωγικότητά τους. Γι' αυτό θα πρέπει να τα ξεριζώσετε και να τα αντικαταστήσετε με καινούργια.

Καλλιέργεια αγκινάρας στη γλάστρα

Αν οι αγκινάρες σας είναι σε γλάστρα, θα χρειαστούν λίπασμα πολύ πιο τακτικά: κάθε μήνα δώστε τους μικρές ποσότητες κάποιου πλήρους και ισορροπημένου υδατοδιαλυτού σκευάσματος. Επίσης καλό είναι να γνωρίζετε ότι κάθε τρία περίπου χρόνια θα πρέπει να ανανεώνετε τα φυτά σας.

Συγκομιδή αγκιναρών

Μια ανθοκεφαλή συγκομίζεται, όταν έχει αποκτήσει το τελικό της μέγεθος, αλλά είναι ακόμη ανώριμη και δεν έχει σκληρύνει. Πώς το καταλαβαίνουμε αυτό; Τα φύλλα που βρίσκονται στη βάση της ανθοκεφαλής, γνωστά και ως βράκτια, πρέπει να είναι κλειστά και τρυφερά. Συνήθως η πρώτη ανθοκεφαλή που συγκομίζουμε είναι αυτή του κεντρικού βλαστού και είναι η μεγαλύτερη σε μέγεθος.
Βασιζόμενοι στη λογική πως συγκομίζουμε κάθε φορά την ανθοκεφαλή που είναι έτοιμη, η περίοδος συγκομιδής, ανάλογα με την ποικιλία και τον τόπο καλλιέργειας, μπορεί να αρχίσει από Νοέμβριο και να φτάσει μέχρι το Μάιο.

Αγκινάρα σπορά φύτεμα καλλιέργεια

Προβλήματα στις αγκινάρες

  • Τρύπες στα φύλλα: σαλιγκάρια ή και γυμνοσάλιαγκες
  • Συστροφή των νεαρών φύλλων παρουσία εντόμων: αφίδες
  • Λευκοί «λεκέδες» πάνω στα φύλλα: ωίδιο

Πηγή: Λαχανικά από τα χέρια σας-Ταξιάρχης Ανδιτσόπουλος-ΣωτήρηςΠορέβης/Εκδόσεις Σταμούλης

Διαβάστε ακόμη:Φαρμακευτικές ιδιότητες της αγκινάρας

16 σχόλια:

  1. Θα μπορούσατε να μας πείτε λίγα λόγια παραπάνω για την αναπαραγωγή της αγκινάρα με παραφυάδες; Εκτιμώ ότι σαν διαδικασία είναι ιδιαίτερα λεπτή και φοβάμαι μήπως καταστραφεί τελικά το φυτό.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Διονυση, δεν ειναι λεπτη η διαδικασια. Μην την φοβασαι. Δεν παθαινει τιποτε το μητρικο φυτο.
    Θα πατησεις δυο-τρεις φορες το πατοφτυαρο γυρω απ την παραφυαδα, απ την ελευθερη μερια της για να χαλαρωσει το χωμα και μετα θα το βαλεις αναμεσα στην παραφυαδα και το κυριως φυτο, θα πατησεις καθετα και θα το σπρωξεις προς τα μεσα, για να σου βγαλει την παραφιαδα προς τα εξω. Οπως ειναι με το χωμα που εχει επανω της θα την φυτεψεις και θα πατησεις καλα το χωμα γυρω της για να ερθει σε επαφη με τις ριζες. Ποτιζεις καλα και εισαι ok.
    Κι ενα κομματι του ριζικου της να παρουμε, θα φυτρωσει στης καταλληλες συνθηκες.
    Αν κατι δεν το καταλαβες, ρωτησε.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Χρήστο έχεις απόλυτο δίκιο, εγώ πολλές φορές όταν έχει βρέξει και είναι μαλακό το έδαφος τις κάνω και τραβηχτές απλώς ή τις κόβω από το μητρικό φυτό με τη βοήθεια ενός μαχαιριού και τις μεταφυτεύω αμέσως. Δεν χρειάζεται να τις βγάλεις με χώμα, ακόμα και με λίγες ρίζες πιάνουν, Κώστα Α. παρακαλώ επαληθεύετε με για τη περσινή μεταφύτευση και επιτυχία σας με παραφυάδες από τις αγκινάρες μου:)… είδες πόσο εύκολα πιάνουν ακόμα και αυτές που κόβονται και δεν έχουν ρίζες. Πάντα βέβαια φροντίζουμε εάν οι παραφυάδες μας έχουν μεγάλα φύλλα να τα αφαιρούμε τα εξωτερικά ή να τα κόβουμε ψαλιδίζοντας τα από επάνω.
    Εάν μεταφυτευτούν τώρα μέχρι ένα μήνα ακόμη και φροντιστούν, μπορούν να κάνουν και καρπό από τον πρώτο χρόνο.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Έτσι είναι. Βγάλαμε γύρω στις 30 παραφυάδες από το κτήμα του Θεόδωρου και τα φύτεψα στο δικό μου, καταφέρνοντας επιτυχή μεταφύτευση κατά 100%!!

    Είναι δε τόσο σκληρό αυτό το φυτό, που μόνο με δύο ψευτοποτισματάκια μέσα στο άνυδρο καλοκαίρι, κατάφεραν να επιβιώσουν.

    Τον Αύγουστο αφαίρεσα όλο το υπέργειο τμήμα τους και σήμερα όλες οι ρίζες έχουν πετάξει ζωηρά καινούργια βλαστάρια.
    Φυτέψτε κοντά στους φράχτες σας κι αφήστε τα.
    Είναι μια από τις πιο εύκολες πηγές τροφής ;-)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Ανώνυμος16/2/13, 11:42 μ.μ.

    καλησπερα
    εχω βρει καμια 10ρια ριζες παρατημενες σε εναν χωρο γνωστου μου και ειναι σε καλη κατασταση οπτικα.μπορω να τις εκμεταλευτω?
    δεν ξερω ποσο χρονων ειναι.
    περυσι ειχαν ανθισει.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Ανώνυμος16/2/13, 11:45 μ.μ.

    προσθετω
    ειναι ακλαδευτες, παρατημενες και εχουμε μεσα φλεβαρη, στην Κρητη.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Kι εμεις στην Μακεδονια, μεσα Φλεβαρη εχουμε. Χε χε
    Δεν ειναι τιποτε απαραιτητο για την αγγιναρα. Ουτε η ηλικια της αφου ανανεωνεται συνεχως με τις παραφυαδες. Ομως οσο περισσοτερο την φροντιζουμε, τοσο πιο παραγωγικη ειναι. Λιγο νερακι και λιπανση και θα σου δωσουν καρπους. Μην πιασουν αφιδες μονο προσεχε...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Ανώνυμος17/2/13, 10:08 π.μ.

    φλεβαρης και στην Μακεδονια ε? λοολ
    το λεω μηπως παιζει ρολο το ζεστο κλιμα του νησιου (χθες ειμασταν με κοντομανικα) και αν πρεπει να τις κλαδεψω.

    ευχαριστω παντως

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Τωρα ειναι αργα. Μην τις πειραζεις. Στα μεσα του καλοκαιριου που θα τελειωσει η παραγωγη, θα τα κοψεις ολα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. μια ερωτηση η σπορα ποτε γίνετε ;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Δυο ερωτήσεις
    Έκτος από το άνθος τρώγετε όλο το φυτό, κορμός και φύλλα ?
    Έχω μάθει πως χαμηλώνει την χοληστερίνη κατά 20%,
    μπορεί να γίνει αποξήρανση των φύλλων για να χρησιμοποιηθούν για τσάι. ?
    Κωστας Δ Μελβουρνη

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. Τρωμε το ανθος, τον βλαστο που κραταει το ανθος και κανουμε ενα αποσταγμα απο τα φυλλα. Αυτο το τελευταιο βοηθαει στο να πεσει η χοληστερινη αν ειναι ελαφρως αυξημενη.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. Ποιο καλό παιδί έχει σπόρους αγκινάρας πρώιμης?? Η Αργίτικη έχω διαβάσει ότι είναι πολύ πρώιμη!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  14. Φανη, δεν ξερω αν ειναι πρωιμη η φθινοπωρινη παραγωγη ή η ανοιξιατικη. Περα απ την ποικιλια, εχει σημασια αν εχεις παγετους για το ποτε θα παρεις αγκιναρες.
    Καλα παιδια με σπορους εχει εδω, ομως εγω δεν εχω Αργιτικη. Επισης, καλο ειναι να βρεις παραφυαδες, γιατι απο σπορους θα παρεις μια χρονια αργοτερα καρπους.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  15. Δεν ξερω αν ακαποιος παρακολουθει τα σχολια μετα απο τοσα χρονια, ηθελα να ρωτησω ποτε ειναικαταλληλη εποχη για φυτεμα σπορων καιποια η διαδικασια...

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Σχόλια που δεν είναι σχετικά και δεν αποσκοπούν σε σοβαρή συζήτηση του συγκεκριμένου θέματος θα διαγράφονται. Παρακαλώ να γράφεται κόσμια και με Ελληνικούς χαρακτήρες.
Η ευθύνη των σχολίων ανήκει αποκλειστικά και μόνο στους σχολιαστές.

Σπόροι και φύτεμα