Το αλάτι του Απόστολου Λουκά

Το αλάτι του Απόστολου Λουκά

Σκευασία τού άλατίου τού άποστόλου Λουκά

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει ή συνταγή πού περιέχεται στα φ. 65r- 65ν. έπιγραφομένη «Αλάτιον τού Άγιου Λουκά», κείμενο τό όποιο μάς άνακαλεΐ τό ομώνυμο έργο Σκευασία τού άλατίου τού άποστόλου Λουκά, ένα σύντομο κείμενο 15 στίχων, προσγεγραμμένο στον απόστολο Λουκά πού σώζεται σέ ένα καί μοναδικό χειρόγραφο στον Codex Medicinus Berolinensis.
Από όσον τουλάχιστον ήρεύνησα στους γνωστούς καταλόγους χειρογράφων Ιατροσοφίων, τό παρόν Ιατροσόφιο είναι τό μόνο ίσως πού διασώζει μια παραλλαγή του άνωτέρω κειμένου, όπως φαίνεται κατωτέρω:

Codex medicinus Berolinensis

Σκευασία άλατίου τού Άγιου Αποστόλου
’Έχων ένεργείας τοσαύτας, όσα καί τα ύποτεταγμένα κεφάλαια, έφ’ ώ καί τά δωδεκάτεον λέγεται, όθεν καί εύσεβώς βιοϋντες τούτω κέχρηνται τώ φαρμάκω.

  • 'Όρασιν τηρεί μέχρι γήρως,
  • φλέγμα έν τώ θώρακι ούκ έά γενέσθαι,
  • ούκ οφθαλμίαν,
  • ούκ άπόρροιαν τριχών,
  • χολήν τε πάσαν καθαίρει,
  • τούς χυμούς αναλύει,
  • σπασμούς παύει,
  • όδόντας σαλευομένους στηρίζει.

Σκευάζω δέ ούτως:

  • ύσώπου κρητικοΰ ούγγίας δ,
  • γλίχωνος ούγγ. β,
  • κιμίνου ούγγ. β,
  • έπιθύμου ούγγ. α,
  • ζιγγιβέρεως ούγγ. β,
  • θύμου ούγγ. β,
  • άλατος ούγ. β,
  • άμωνιακοϋ όγ. β,
  • άμμεως όγ. κ,
  • άλατος ορυκτού όγ. β,
  • άστραγωρειγάνου όγ. δ,
  • πεπέρεως κοινού ούγγίαν α,
  • πεπέρεως μακροΰ όγ. α,
  • πεπέρεως λευκού όγ. α.

Τά πάντα θήσας καί τρίψας χρώ έξ αύτών καθ’ έκάστην έσθίων, ό έμβάπτων έν αύτώ τάς τροφάς πάσας.

Χειρόγραφο Ιατροσοφίου Ν.Ε. Παπαδοδιαννάκη

Άλάτιον τού Αγίου Λουκά

Το αλάτι του Απόστολου Λουκά
  • όρασιν τηρεί μέχρι γήρους και ωφελεί τους άναγινώσκοντας,
  • φλέγμα έν τώ θώρακι ούκ έά γενέσθαε,
  • ού δύσπνειαν,
  • ούκ απόρροιαν τριχών,
  • χολήν πάσαν καθαίρει,
  • τούς χυμούς άναλύει,
  • τούς όδόντας άλγεϊν ούκ έά,
  • καί τούς σαλευομένους στηρίζει.

Σκευάζεται δε ούτως:

  • ύσωπον κρητικόν ούγγίας δ',
  • γλήχωνος ούγγίας β',
  • άμεον ούγγίας η',
  • ζιγγιβέρεως ούγγίας β',
  • έπιθύμου ούγγίας γ',
  • κιμονού ούγγίας γ',
  • μελάνθιν ούγγίας γ',
  • άνισον ούγγίαν α',
  • άλόης κοινής ούγγίας γ,
  • άλας άμμωνιακόν ούγγίας στ',
  • μαραθόσπερμα ούγγίας α'.

Ταύτα πάντα τρίψας καί κοσκινήσας τρώγε συν πάσαις τροφαίς αντί άλατος.

Πηγή: Λαϊκή Ιατρική-Διεθνές επιστημονικό συνέδριο-Ρέθυμνο 8-10 Δεκεμβρίου 2000-Πρακτικά / Ιστορική & Λαογραφική εταιρία Ρεθύμνης

Διαβάστε ακόμη:Φτιάχνω θαλασσινό αλάτι

12 σχόλια:

  1. Ευχαριστούμε για την συνταγή αλλά έχω απορία για κάποια υλικά όπως.
    Υσσωπος Κρητικός είναι ο ύσσωπος το βότανο που είναι πικρό; (οχι αυτό που αναφέρετε στο ψαλτίρι)
    Γλήχωνα.
    Επιθύμος.
    Θύμος.
    Αμωνιακό (ή αμωνία μάλλον;)
    Άμμεως
    άστραγωρειγάνου

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Επίσης στο Άμμεως που μάλλον είναι άμμη και δεν ξέρω τι είναι έχει ουγγιές Κ δηλαδή 20 = 566 γρμ. περίπου. Τι είναι αυτό που είναι τοσο πολύ σαν βάση;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Μετα απο αναζήτηση βρήκα οτι ο γλήχωνας είναι ενα φυτό σαν την μέντα.

    https://el.wikipedia.org/wiki/Κυκεώνας

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Υπάρχουν 3 είδη μέντας, ένα από αυτά είναι και το Γλυφώνι ή Καλαμίθρα, ο ύσσωπος κυκλοφορεί παντού... για τα άλλα θα γράψω σύντομα... στην σελίδα υπάρχουν και λεξικά για βοήθεια....
      https://www.ftiaxno.gr/2010/11/blog-post_24.html

      Διαγραφή
    2. Εδώ την καλαμίθρα https://el.wiktionary.org/wiki/καλαμίθρα την βρήκα στο επιστημονικό όνομα Clinopodium nepeta, και αναζητώντας το μου βγάζει την αγριορίγανη!

      Διαγραφή
  4. Eαν δεν γνωριζουμε ακριβως τα υλικα,πως μπορουμε να το φτιαξουμε;Θα το ψαξω στο διαδικτυο και θα δω πως θα το βρω!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Φυσικά και θα βοηθήσω όσο μπορώ, εξάλλου το blog είναι διαδραστικό, ρωτάτε και απαντάω και τα άρθρα έχουν συνέχεια μεταξύ τους.. κάτι σαν παζλ... αναμένατε και τις πληροφορίες μου για το επίθυμο...

      Διαγραφή
  5. Για το άλας άμμωνιακόν βρήκα αυτό απο Βικιπεδία
    "Ιστορία
    Οι Ρωμαίοι ονόμασαν sal ammoniacus (ελλ. μτφ.: «άλας αμμωνιακό») τα κοιτάσματα χλωριούχου αμμωνίου που συνέλεγαν κοντά στο Ναό του Άμμωνα, στην αρχαία Λιβύη, εξαιτίας της γειτνίασης των κοιτασμάτων αυτών με το ναό[31]. (Αρκετά) άλατα του αμμωνίου είχαν γίνει γνωστά από τις πολύ πρώιμες εποχές. Έτσι, ο όρος hammoniacus sal εμφανίζεται σε γραπτά του Πλίνιου[32], παρόλο που (αυτός) ο γνωστός όρος δεν ήταν ταυτόσημος με τον πιο σύγχρονο όρο sal-ammoniac, που αναφέρεται ειδικά στο χλωριούχο αμμώνιο[33]."

    Είναι ασφαλές όμως;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Η 1η Ελληνική φαρμακοποιία-Διονύσιος Πύρρος ο Θεσσαλός υπάρχει στα δωρεάν βιβλία στο blog, κάνε λίγο υπομονή θα απαντήσω μόλις βρω χρόνο

      Διαγραφή
  6. Νομίζω βρήκα το "Επίθυμον" στο λεξικό απο την βιβλιοθήκη σας το "Ανθίμου Γαζή Λεξικόν ελληνικόν " Σελίς 802 απο το λεξικο των 1011 σελίδων. Παραθέτω "Επίθυμον, τό. Φυτόν τι ?? παρασίτων επί του Θυμού, τό τού Λινν, Curcuta Epithymum, ώς και το Επίθυμβρον."

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Βρήκα και το "Θύμος" είναι το θυμάρι στην σελίδα 1005 του ιδίου λεξικού.
    Ως προς το "΄Αμμεως" μάλλον με πολύ επιφύλαξη είναι το Άμμι σελίδα 147 είδος φοινίκου Λατ. ammi. Υπάρχει και το Άμμιον Λατ. minium αλλά είναι ο ερυθρός μόλυβδος κομμάτι δύσκολο να τρώγεται.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Για την ιστορία λόγου ότι το 2.000 υπήρχε μόνο στα πιο πάνω αναφερόμενα χειρόγραφα, πλέον η συνταγή υπάρχει και σε άλλο βιβλίο που ψηφικοποιήθηκε από την google το βιβλίο μπορείτε να το βρείτε εδώ και φυσικά είναι δωρεάν https://books.google.gr/books?id=uFJFAAAAYAAJ&pg=PA297&lpg=PA297&dq=%CE%B1%CE%BB%CE%AC%CF%84%CE%B9+%CE%9B%CE%BF%CF%85%CE%BA%CE%AC&source=bl&ots=znoOjF-JgO&sig=S5vbme9Qp0UpMCGIJ_WRGIRW__E&hl=el&sa=X&ved=2ahUKEwjt2vDA0Z_eAhXIEVAKHV-iDP04ChDoATAEegQIBRAB#v=onepage&q=%CE%B1%CE%BB%CE%AC%CF%84%CE%B9%20%CE%9B%CE%BF%CF%85%CE%BA%CE%AC&f=false

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Σχόλια που δεν είναι σχετικά και δεν αποσκοπούν σε σοβαρή συζήτηση του συγκεκριμένου θέματος θα διαγράφονται. Παρακαλώ να γράφεται κόσμια και με Ελληνικούς χαρακτήρες.
Η ευθύνη των σχολίων ανήκει αποκλειστικά και μόνο στους σχολιαστές.

Σπόροι και φύτεμα